Khí đốt hóa lỏng (LPG) hay còn gọi là Gas là một trong những nguồn nhiên liệu quan trọng trong sản xuất công nghiệp, sinh hoạt phục vụ đời sống con người và là dạng nhiên liệu sạch, ít gây ô nhiễm môi trường, tiện lợi trong bảo quản và sử dụng. Hiện nay, ở nước ta nhu cầu tiêu thụ gas ngày càng gia tăng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây cháy nổ. Để góp phần làm giảm số vụ cũng như thiệt hại do cháy, nổ gây ra khi sử dụng gas, trước tiên, chúng ta cần biết rõ đặc điểm nguy hiểm về cháy, nổ của gas.

     Khí đốt hoá lỏng (LPG) là thuật ngữ để gọi các loại Hyđrocacbon. Trong điều kiện bình thường, chúng ở thể khí, nhưng khi nén với áp suất cao, chúng lại chuyển từ thể khí sang thể lỏng. Thành phần chủ yếu của gas là Butan (có công thức hóa học là: C4H10) và Prôpan (công thức hóa học là: C3H8). Khí đốt hoá lỏng (LPG) không màu, không mùi, không vị, tuy nhiên trong thực tế quá trình chế biến được pha thêm Ethyl Mecaptan có mùi đặc trưng (mùi trứng thối) để dễ nhận biết khi có hiện tượng rò rỷ.

Gas có những tính chất nguy hiểm về cháy, nổ sau:

– Ở thể khí, tỷ trọng của gas lớn hơn không khí.

– Năng lượng của nguồn nhiệt gây cháy, nổ đối với gas không lớn, tuy nhiên, vận tốc cháy lan lại rất cao.

– Nhiệt độ ngọn lửa cháy gas là khoảng 19250C, sinh ra nhiệt lượng lớn.

– Gas có hệ số nở thể tích lớn.

Từ những dữ liệu trên cho thấy, gas là chất rất nguy hiểm về cháy, nổ. Khi cháy sẽ sinh ra nhiệt độ lớn, bức xạ nhiệt cao, nhanh chóng nung nóng không khí xung quanh. Dưới tác động nhiệt, áp suất của các thiết bị chứa gas sẽ tăng lên, dễ dẫn đến nổ và bùng phát thành vụ hỏa hoạn nghiêm trọng.

Do đó, chúng ta cần nắm vững một số biện pháp đảm bảo an toàn  PCCC trong quá trình bảo quản và sử dụng khí đốt hóa lỏng (LPG), đặc biệt là đối với việc đun nấu, như sau:

– Khi sử dụng phải chọn những bình gas mới, còn nguyên tem và màng co niêm phong cổ bình, có van điều áp và đảm bảo kỹ thuật. Bình chứa gas phải đặt đứng, vững chắc và thuận tiện khi thao tác.

– Để bình chứa gas cách xa ngọn lửa trần và ổ cắm điện từ 1-2m hoặc đặt bình chứa trong hộp bếp có thiết kế riêng.

    – Bếp gas đặt trên mặt bằng chắc chắn, nơi khô ráo, bếp bố trí cách bình tối thiểu là 1m. Nếu khoảng cách nhỏ hơn 1m thì phải có tường, vách ngăn ở giữa, nếu đặt bình gas ở ngoài trời thì phải có mái che.

    – Khi ngửi thấy mùi gas tuyệt đối không bật các loại công tắc điện, cầu dao hoặc các thiết bị sinh điện, sinh nhiệt để tránh phát sinh tia lửa gây cháy, nổ. Mở các cửa để thoát khí, không bật quạt điện mà dùng quạt tay để quạt thông gió. Sử dụng khăn ướt, xà phòng để kiểm tra van bình, ống dẫn khí để kịp thời phát hiện và xử lý.

    – Những gia đình có trẻ nhỏ, bình chứa gas cần đặt trong hộp bếp thiết kế riêng và cần thường xuyên nhắc nhở trẻ không được nghịch ngợm xung quanh bếp gas.

    Khi không may xảy ra sự cố cần bình tĩnh, thông báo cho mọi người thoát ra nơi an toàn. Đồng thời, nếu có thể, hãy dùng chăn (mền), cát, bình bột hoặc bình CO2 để dập tắt ngọn lửa. Trong trường hợp cháy lớn phải gọi điện ngay cho lực lượng Phòng cháy chữa cháy chuyên nghiệp theo số điện thoại 114 và nhanh chóng rời khỏi nơi nguy hiểm.

    Bên cạnh đó, chúng ta cần trang bị những kỹ năng xử lý sự cố rò rỉ gas, theo đó:

    – Nếu phát hiện trong kho, nhà bếp có mùi gas nồng nặc, thì khi vào xử lý phải có các biện pháp an toàn như đeo khẩu trang hoặc dùng khăn ướt che mặt, tuyệt đối không bật các loại công tắc điện, cầu dao hoặc các thiết bị sinh điện, sinh nhiệt để tránh phát sinh tia lửa gây cháy, nổ, tiến hành khóa van bình, mở các cửa thông gió và di chuyển bình gas ra nơi an toàn, thông thoáng.

    – Không được dùng tay trần để kiểm tra hiện tượng xì gas, mà nên dùng dẻ nhúng nước xà phòng để kiểm tra xung quanh vỏ bình và ống dẫn gas. Tuyệt đối không được sử dụng các bình gas bị rò rỉ, tất cả các bình gas bị xì phải đặt ở những nơi riêng biệt, không có người qua lại, không có các nguồn nhiệt, phải là nơi thoáng gió được cắm biển báo và cử người trông coi. Tiến hành thông báo và đổi trả bình gas đến nhà sản xuất để thay thế các bình gas mới.

     An toàn khi sử dụng bình gas là vấn đề không thể xem nhẹ, bởi một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Việc kiểm tra bình gas định kỳ, nhận biết các dấu hiệu bất thường và biết cách xử lý khi xảy ra rò rỉ gas là những kỹ năng cần thiết mà mỗi gia đình nên nắm vững.

     Hãy đảm bảo rằng bạn luôn mua gas từ những đơn vị uy tín, kiểm tra kỹ chất lượng bình gas và tuân thủ các nguyên tắc an toàn khi sử dụng. Một chút cẩn thận hôm nay sẽ giúp bạn và gia đình luôn được bảo vệ, yên tâm trong từng bữa cơm!

Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH