Theo thống kê của cơ quan chức năng, mỗi năm nước ta có khoảng 3000 người chết do đuối nước. Trong đó tại tỉnh Khánh Hòa, có đường bờ biển dài, hệ thống sông ngòi dày đặc, hằng năm xảy ra rất nhiều vụ việc đuối nước thương tâm cho du khách và người dân địa phương.
Mới đây, ngày 30/7/2025 xảy ra vụ đuối nước khiến 2 trẻ em tử vong tại giếng làng nằm trong ngõ 100, phố Đồng Nhân (xã An Khánh, TP Hà Nội).
Qua đó, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH – Công an tỉnh Khánh Hòa hướng dẫn người dân một số kỹ năng cứu và sơ cấp cứu nạn nhân đuối nước như sau:
1. Kỹ năng cứu người bị đuối nước
Bước 1: Hô hoán, gọi điện người tới giúp đỡ
Hình ảnh 1: Có ai không cứu người bị đuối nước?!
Đầu tiên khi nhìn thấy người bị nạn phải hô thật to (Có ai không, cứu người bị đuối nước) để tất cả những người xung quanh có thể tới trợ giúp càng nhanh càng tốt.
+ Xác định nạn nhân đang trong tình trạng nguy hiểm ở mức độ như thế nào thông qua đánh giá nhanh mối nguy hiểm khi tiến hành các hoạt động cứu nạn có thể tác động trực tiếp đến người cứu cũng như nạn nhân như: Vận tốc dòng chảy, nhiệt độ, các mảnh vỡ và khả năng nhiễm độc có thể xảy ra…
+ Xác định nhanh các yếu tố rủi ro, thuận lợi và các hiệu quả thu được nếu khả năng xấu nhất xảy ra;
Nếu chỉ có một mình, bạn hãy sử dụng di động gọi cho người gần nhất mà bạn biết để họ thông báo cho mọi người đến trợ giúp, cho bệnh viện hoặc các đơn vị có khả năng cấp cứu ngay lập tức như 114, đội cứu hộ,...
Bước 2: Trấn an tinh thần nạn nhân
Hình ảnh 2: Anh hãy bình tĩnh, tôi sẽ cứu anh
+ Phải luôn luôn để ý tới tình trạng của nạn nhân khi chờ người tới giúp và liên tục trấn an tinh thần để họ vững tâm tin tưởng là sẽ được cứu thoát với những câu nói (anh chị hãy cố gắng, tôi sẽ cố gắng giúp hay anh, chị hãy gắng lên sẽ có người đến cứu…). Nên lựa chọn những câu nói ngắn gọn, súc tích mà bản thân người cứu phải hết sức bình tĩnh để làm điểm tựa về tinh thân cho nạn nhân, giúp nạn nhân ổn định được tâm lý, bớt giãy giụa và hạn chế nước sặc vào hệ hô hấp. Trong khi đó, hãy cố gắng với khả năng ứng biến của mình để tìm mọi cách vớt họ lên.
Bước 3. Tận dụng vật bất kỳ để kéo nạn nhân lên bờ
|

|

|
| Hình ảnh 3: Dùng gạy, sào dài, dây thừng vứt ra và kéo nạn nhân vào bờ |
+ Trong trường hợp nạn nhân gần bờ nên tận dụng mọi đồ vật xung quanh dùng để với về phía người đuối nước như: Một chiếc gậy, một cây sào, cành cây, khăn tắm, áo, dây thừng… Với một số đồ vật có thể nổi trên mặt nước như bình, can nhựa, thùng xốp, tấm ván, trái bóng… hãy ném gần người bị nạn để họ có chỗ bám khi chới với, hoặc nếu có thêm cuộn dây thì nên cột chặt vào đồ vật rồi ném về phía người đuối nước để kéo họ lại gần bờ. Tuyệt đối không ném thẳng trực diện vào nạn nhân dễ dẫn đến nạn nhân bị chấn thương và ngất xỉu dẫn đến nguy hiểm đến tính mạng.
+ Lấy điểm tựa và đứng trên bờ thật vững để khi kéo được nhanh hơn và tránh trường hợp có thể bị mất đà ngã xuống nước. Còn khi ở trên thuyền thì phải đứng trụ đều 2 chân, hạ thấp trọng tâm để tranh chao đảo mất thăng bằng khi tiếp cận và cứu nạn nhân.
Bước 4. Nhảy xuống cứu nạn nhân
|

|

|
| Hình ảnh 4: Phương pháp tiếp cận và cứu nạn nhân lên bờ |
Nếu không thể sử dụng vật nào đó để kéo nạn nhân vào bờ thì phải cởi các vật dụng không cần thiết khỏi cơ thể thật nhanh, bơi nhanh về phía nạn nhân. Khi tới gần nên tiếp cận nạn nhân từ phía sau để hạn chế nạn nhân bám lấy dìm xuống trong lúc đang hoảng loạn. Sau đó sử dụng một trong các phương pháp sau đây để tiếp cận và đưa nạn nhân vào bờ an toàn:
+ Phương pháp 1: Nạn nhân nằm ngửa, người cứu hộ bơi ở phía sau nạn nhân, một tay dùng để bơi, một tay vắt lên ngang ngực xốc chéo qua nách bên kia. Chân bơi kiểu ếch đưa nạn nhân vào bờ.
Kiểu này khiến người cứu hộ khá mệt, nhưng làm cho nạn nhân được an toàn tuyệt đối .
+ Phương pháp 2: Nâng cằm nạn nhân cho ngửa hẳn mặt lên, như thế mũi và miệng của nạn nhân sẽ được thoát ra khỏi mặt nước, thông thoáng các bộ phận hô hấp. Sau đó dùng tay còn lại và chân (bơi ếch) để bơi vào bờ.
Phương pháp này dùng cho những nạn nhân có thân hình mập mạp.
+ Phương pháp 3: Từ phía sau, người cứu hộ dùng tay nắm ngay chùm tóc phía trên trán giựt ngửa đầu nạn nhân ra sau. Sau đó dùng tay và chân còn lại bơi ngửa đạp chân ếch vào bờ.
Phương pháp này dùng để cứu các nạn nhân nữ.
+ Phương pháp 4: Nếu nạn nhân đã bất tỉnh nhân sự, ta có thể dùng hai tay kẹp vào mang tai nâng đầu nạn nhân nổi trên mặt nước. Bơi ngửa bằng hai chân và kéo nạn nhân vào bờ .
+ Phương pháp 6: nếu nạn nhân có trọng lượng nhẹ hơn ta và đã thật sự bất tỉnh. Ta có thể bơi ngửa, dùng ngực để đỡ đầu nạn nhân; hai tay xốc dưới nách sao cho nạn nhân nằm sải ngửa với tư thế thoải mái . Hai chân đạp kiểu ếch đưa nạn nhân vào bờ.
2. Kỹ năng sơ cấp cứu nạn nhân đuối nước
Sau khi cứu được nạn nhân lên bờ, thì nhanh chóng đưa nạn nhân đến chỗ bằng phẳng, khô ráo; đặt nạn nhân nằm ngửa, đánh giá tri giác của nạn nhân (lay gọi, thức tỉnh nạn nhân).
* Trường hợp nạn nhân còn tỉnh (đáp ứng về mắt, tay chân cử động, hô, nôn ra chất dịch,…):
Đặt nạn nhân tư thế an toàn, một tay đặt cao lên ngang vai, tay còn lại vòng qua áp sát má, chân đối diện gác qua hông; người cứu dùng 1 tay đặt ở hông, 1 tay đặt ở vai nghiêng nạn nhân qua một bên (phía người cứu); sau đó quan sát mặt của nạn nhân và nhìn nạn nhân có tiếp tục thở tốt hay không.
* Trường hợp nạn nhân bất tỉnh, hôn mê, không còn thở (bằng cách nhìn vào lồng ngực không thấy di động theo hô hấp và kiểm tra mạch cảnh của nạn nhân).
Dùng hai ngón tay kiểm tra động mạch cảnh của nạn nhân (vùng cổ), nếu không thấy mạch đập có nghĩa nạn nhân đã ngưng tim. Khi xác định được nạn nhân đã ngưng tim, hãy gọi cấp cứu 115.
Sau đó tiến hành hồi sức tim phổi cho nạn nhân (CPR).
Hình ảnh 5: Phương pháp hồi sức tim phổi nạn nhân
Bước 1: Quỳ gối sát cạnh vùng ngực nạn nhân.
Bước 2: Bộc lộ vùng ngực nạn nhân, xác định vị trí ép tim (đường nối giữa hai núm vú hoặc điểm giữa xương ức nạn nhân).
Bước 3: Đặt hai bàn tay đan vào nhau (đối với nạn nhân là người lớn), đặt 1 bàn tay (đối với nạn nhân là trẻ em) lên vị trí ép tim, trục cánh tay thẳng với thân người rồi ép liên tục 30 lần với tần số 100-120 lần/phút;
Bước 4: Dùng khăn hoặc vải sạch lau chất nôn của nạn nhân ở miệng; dùng hai tay ngửa đầu và nâng cằm nạn nhân, dùng hai ngón tay kẹp mũi nạn nhân lại, dùng miệng áp sát miệng nạn nhân và thổi 2 hơi thật mạnh.
Lưu ý: sau 5 lần ép tim thổi ngạt, tiến hành kiểm tra sự sống của nạn nhân.
Tiếp tục ép tim và hà hơi thở ngạt cho nạn nhân đến khi nạn nhân tỉnh, có tim đập hoặc đội cứu hộ, cơ quan y tế đến.