Lợi dụng vấn đề rò rỉ dữ liệu tín dụng, các đối tượng tội phạm đã gia tăng các hoạt động lừa đảo tinh vi, trong đó mạo danh nhân viên ngân hàng để dụ dỗ người dân “tất toán khoản vay” hoặc “cho vay nhanh lãi suất thấp” là thủ đoạn mới, gây hậu quả nghiêm trọng và đang trở thành mối đe dọa lớn đối với an ninh tài chính cá nhân và trật tự xã hội.

1. Nhận định tính chất, mức độ nguy hiểm

Các đối tượng lừa đảo đang lợi dụng việc rò rỉ dữ liệu, đặc biệt là thông tin tín dụng từ CIC để khai thác thông tin cá nhân như họ tên, số CMND/CCCD, lịch sử vay vốn. Với dữ liệu này, chúng tạo ra kịch bản lừa đảo có độ tin cậy cao, khiến nhiều người thiếu hiểu biết về công nghệ, tài chính dễ mất cảnh giác.

Thủ đoạn không chỉ khiến nạn nhân mất tiền trực tiếp mà còn có nguy cơ bị chiếm đoạt toàn bộ tài khoản ngân hàng, mã OTP và thông tin cá nhân. Ngoài ra còn làm suy giảm uy tín ngân hàng, mất niềm tin của người dân vào hệ thống tín dụng, gây bất ổn xã hội.

Các đối tượng mà tội phạm thường nhắm đến bao gồm:

- Người lớn tuổi: Ít am hiểu công nghệ, dễ hoang mang khi bị dọa “nợ xấu” hoặc “lịch sử tín dụng xấu”.

- Người lao động, công nhân: Thường cần vốn gấp, dễ bị cuốn vào lời mời vay nhanh, thủ tục đơn giản, lãi suất thấp.

- Học sinh, sinh viên, người mới đi làm: Thiếu kinh nghiệm tài chính, dễ tin theo quảng cáo vay tiền trên mạng xã hội.

2. Cách thức nhận biết các thủ đoạn lừa đảo tinh vi

Để chủ động phòng tránh, người dân cần trang bị kiến thức để nhận diện các dấu hiệu lừa đảo:

- Giả mạo thông tin cá nhân: Đối tượng gọi điện, nhắn tin kèm thông tin chính xác về họ tên, CMND/CCCD, khoản vay… khiến nạn nhân tin đối tượng là nhân viên ngân hàng thật.

- Dụ dỗ tất toán khoản vay giả: Thông báo có “khoản vay ẩn” cần tất toán gấp để tránh nợ xấu, yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản trung gian do chúng kiểm soát.

- Mời vay nhanh lãi suất thấp: Giả danh cán bộ tín dụng, hứa hẹn vay nhanh thủ tục đơn giản, nhưng yêu cầu nộp phí hồ sơ, phí bảo hiểm rồi chiếm đoạt và cắt liên lạc.

- Giả mạo kênh chính thống: Lập website, fanpage giống hệt ngân hàng, chèn link độc hại để đánh cắp dữ liệu, chiếm quyền thiết bị.

- Yêu cầu thông tin bảo mật: Dấu hiệu lừa đảo rõ ràng, bởi không ngân hàng hay cơ quan nào yêu cầu mật khẩu, mã OTP, số thẻ qua điện thoại hay tin nhắn.

3. Các biện pháp phòng tránh và xử lý khi bị lừa đảo

Để bảo vệ bản thân và tài sản, người dân cần tuân thủ các khuyến cáo sau:

- Xác minh thông tin: Khi nhận cuộc gọi/tin nhắn liên quan đến tài chính, không làm theo hướng dẫn qua điện thoại. Liên hệ trực tiếp tổng đài chính thức hoặc quầy giao dịch để kiểm tra.

- Không chuyển tiền “mập mờ”: Ngân hàng không bao giờ yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản cá nhân để “xóa nợ” hay “giữ an toàn”.

- Cảnh giác mời chào hấp dẫn: Vay vốn chính thống phải có hợp đồng, quy trình thẩm định rõ ràng.

- Giữ bí mật thông tin bảo mật: Tuyệt đối không cung cấp mật khẩu, mã OTP, PIN hay thông tin thẻ cho bất kỳ ai.

- Lưu bằng chứng và tố giác: Giữ lại tin nhắn, cuộc gọi, số tài khoản… và báo ngay cho cơ quan Công an khi phát hiện lừa đảo.

- Nâng cao nhận thức, chia sẻ cảnh báo: Phổ biến thông tin cho người thân, đặc biệt người lớn tuổi, để cùng phòng tránh.

Phòng ANĐT